Bourdji

Bourdji, a Medieval Castle / Μπούρτζι, ένα Μεσαιωνικό Κάστρο

 

Bourdji, view from the “five brothers”, Psaromahalas / Μπούρτζι, θέα από “τα πέντε αδέλφια” του Ψαρομαχαλά

The fortress of Bourtzi takes its name from the Turkish word “burc”, which means “castle tower”.  It is located in the middle of the harbour of Nafplion and is its most beautiful landmark and the one photographed the most.

Το Κάστρο Μπούρτζι έχει πάρει την ονομασία του από την Τουρκική λέξη “burc”, που σημαίνει “πύργος του κάστρου”.  Είναι το σήμα κατατεθέν του Ναυπλίου και το πιο πολυφωτογραφημένο μνημείο της πόλης μας.

 View from Google earth / Θέα από το Google earth

The islet on which it was built was originally called Skopelos (not to be confused with the existing island with the same name).   Before the Frankish rule, a rich, nobleman named Theodoros Angelos built a small chapel on it and dedicated the chapel to Saint Theodore. The islet is soon to be known as “Agioi Theodoroi”. During the Venetian rule it becomes known as  Castelli and during the Greek Revolution (1821) the Greeks would call it Thalassopyrgos (Tower of the Sea).

Αρχικά ονομάζονταν απλά «σκόπελος» από τους ντόπιους και ύστερα «Άγιοι Θεόδωροι», από μια εκκλησούλα αφιερωμένη από τον Θεόδωρο Άγγελο, άρχοντα πριν τη Φραγκοκρατία. Κατά την Ενετοκρατία ονομαζόταν Καστέλι και στα χρόνια της Επανάστασης (1821) οι Έλληνες το ονόμασαν  Θαλασσόπυργο.

 View of Palamidi from Bourdji / Θέα από το Μπούρτζι προς Παλαμήδι

First Venetian Rule (1389 – 1540):

In 1470 during the government  of the Venetian Proveditore, Vettor Pasqualigo arranged for the fortification of the islet. In 1471 he assigned the structure to the architect Antonio Gambello.  (The same architect had also undertaken the “Castello di Toro” at Aknonafplia.  The name “Toro” probably comes from the Italian word “Torrione”, which means a large tower adjoining the walls of a fort).   The construction was completed by the engineer Brancaleone, who fortified it with new siege techniques, to provide extra protection against pirates and invaders from the sea.  The Fortress was shaped to fit the shape of the 5,70 metres high islet. The fortification comprised a central rough hexagonal tower and two batteries on each side (place where the canons were placed to protect ports, staights, canals etc).

View from the second level of the fort / Θέα από το δεύτερο επίπεδο του Κάστρου

Originally the tower had swallow-tail battlements, which were considered inadequate fortifications and were later demolished and a tall parapet was built . The interior of the building was divided into three floors and vaulted vertical communication was with movable staircases for safety reasons. In the basement there was a circular cistern (from Greek κίστη, kistê, “basket”, which is a waterproof underground structure for saving water).

Cannon on the Southern side of Bourdji, with view to Acronafplia / Κανόνι στη Νότια μεριά του Μπούρτζι με θέα την Ακροναυπλία 

The first and larger battery, on the west, had seven vaulted spaces, arranged in a semicircle, and the eastern edge a circular cistern. With one external staircase it reached the roof, which was made of pebbles. The second battery, to the east, included five vaulted spaces. All these areas were lit and ventilated with round or square openings on the roofs. The fort had two entrances, one on the north and the other to the south, which were adorned by Venetian emblems, which unfortunately no long exist. The eastern and closer to the land entrance was accessible during periods when the winds were not strong, so a small cove was created to the Eastern (N.E.) when the weather was rough. The tower of the northern entrance is divided into two levels: the first level was the entrance covered by a dome and on the second level was the residence of the commander of the fortress.  For the protection of the entrance a two storey turret was built.

 View of Palamidi / Θέα προς Παλαμήδι

 Α΄ Ενετοκρατία (1389-1540):

Πρώτη φορά το 1470 ο Ενετός Προβλεπτής (διοικητής, από την Ιταλική λέξη Proveditore), Pasqualigo φρόντισε για την οχύρωση της βραχονησίδας του κόλπου και ανέθεσε το 1471 τις εργασίες στον αρχιτέκτονα Antonio Gambello (ο ίδιος διαμόρφωσε το κάστρο των Τόρων στην Ακροναυπλία (από την Ιταλική λέξη “Torrione”, που σημαίνει μεγάλος πύργος κοντά στα τείχη) και μετά στον μηχανικό Brancaleone, ο οποίος εφάρμοσε διαφορετική τεχνοτροπία στην οχύρωση (νέες ανάγκες της πολιορκητικής τεχνικής). Το φρούριο ακολουθεί το σχήμα του νησιού και ο φυσικός βράχος, ύψους 5,70 μ. χρησιμεύει σαν υποδομή. Η οχύρωση αποτελείται από έναν κεντρικό πύργο σχήματος ακανόνιστου εξαγώνου και δύο μπαταρίες (θέση πυροβόλων όπλων για την προστασία περιοχών όπως λιμάνι, στενά ή κανάλια) εκατέρωθέν του. Περιβάλλεται από ασβεστολιθικό τείχος και είναι επιχωματωμένο ομοιόμορφα σε όλες τις μεριές. Αρχικά ο πύργος είχε ψαλιδωτές επάλξεις, οι οποίες κρίθηκαν ανεπαρκείς οχυρωματικά, κατεδαφίστηκαν και κατασκευάστηκε στηθαίο μεγάλου ύψους. Το κτίριο εσωτερικά χωριζόταν σε τρεις θολοσκεπείς ορόφους και η κατακόρυφη επικοινωνία γινόταν με κινητές σκάλες για λόγους ασφαλείας. Στο υπόγειό του υπήρχε κυκλική κινστέρνα (υπόγειο οικοδόμημα για αποταμίευση νερού).

 Κανόνι με θέα προς Νέα Κίο / Cannon with view towards Nea Kios

Η πρώτη και μεγαλύτερη μπαταρία, δυτικά, είχε επτά θολωτούς χώρους, ημικυκλικά διατεταγμένους και στο ανατολικό άκρο κυκλική κινστέρνα. Με εξωτερική σκάλα έφτανε κανείς στο δώμα, το οποίο ήταν από βότσαλα. Η δεύτερη μπαταρία, ανατολικά, περιελάμβανε πέντε θολωτούς χώρους. Όλοι οι παραπάνω χώροι φωτίζονταν και αερίζονταν με ανοίγματα, κυκλικά ή τετράγωνα στην οροφή. Το φρούριο είχε δύο εισόδους, βόρεια και νότια, που τις στόλιζαν οι θυρεοί των Ενετών, οι οποίοι δεν σώθηκαν. Η νότια και πιο κοντινή στη στεριά είσοδος ήταν προσιτή σε περιόδους άπνοιας, γι’ αυτό και δημιουργήθηκε στο Ανατολικό (Β.Α.) άκρο ένας μικρός προστατευμένος ορμίσκος. Ο πύργος της βόρειας εισόδου χωρίζεται σε δύο επίπεδα: στο πρώτο επίπεδο ήταν η είσοδος στεγασμένη με θόλο και στο δεύτερο επίπεδο στεγαζόταν ο διοικητής του φρουρίου. Για την προστασία της εισόδου κατασκευάστηκε διώροφος πυργίσκος (barbakane).

Southern Entrance / Νότια Είσοδος

First Ottoman Occupation (1540 – 1686):

During the First Ottoman Occupation, according to Reinhold Lubenau, a traveler, describes the fortress as follows:  “On a round protruding rock in the sea, not far from the side of the city, lies a beautiful, almost round and well fortified castle, named Castellum de Scoio, in the centre of which stands an imposing, square tower, similar to other castles found in the East”.

Α΄ Τουρκοκρατίας (1540-1686):

Την περίοδο της Α΄ Τουρκοκρατίας, σύμφωνα με τον Reinhold Lubenau, περιηγητής της εποχής, περιγράφει το Ενετικό Κάστρο ως εξής:  «Πάνω σε μια στρογγυλή εξοχή μέσα στη θάλασσα βρίσκεται ένα δυνατό όμορφο φρούριο, όχι μακριά από την πλευρά της πόλης στον κόλπο, το λένε Castellum de Scoio· είναι χτισμένο σχεδόν στρογγυλό. Στην μέση στέκεται ένας επιβλητικός τετράγωνος πύργος σαν αυτούς που έχουν όλα τα κάστρα στην Ανατολή.

Cove / Ορμίσκος

Second Venetian rule (1686 – 1715):

In 1686, after defeating the turkish garrison, Francesco Morosini occupied it again and proceeded to a few new additions to the castle, by elevating its central tower.  The Venetians called the islet Castello dello scoglio (Castle of the Rock) and the port opposite it was called Porto Cadena (Chained Port) as a heavy chain which started from Bourdji and ended at the waterfront, prevented the ships from entering the port during the night.

The Venetian engineers undertook the backfilling of the area with sea foundations on piles, starting with the construction of the posted bastion San Sebastiano or Mocenigo in the middle of the sea. The need to build this bastion resulted from the extension of embankments outside the city walls, which reached the shore.

B΄ Ενετοκρατία (1686-1715) :

Το 1686 ο Μοροζίνη, αφού νίκησε τους Τούρκους υπερασπιστές του κάστρου, το κατέλαβε και προέβη σε μικρής κλίμακας συμπληρώσεις, με την ανύψωση του κεντρικού πύργου. Οι Ενετοί ονόμαζαν την οχυρή νησίδα Castello dello scoglio (Κάστρο του Βράχου) ενώ το λιμάνι Porto Cadena (Λιμάνι της Αλυσίδας), καθώς μια βαριά αλυσίδα που ξεκινούσε από το Μπούρτζι κι έφτανε ως το λιμάνι έκλεινε τη νύχτα τη θαλάσσια είσοδο στο Ναύπλιο.

Οι Ενετοί μηχανικοί ανέλαβαν την επίχωση της περιοχής με θαλάσσιες θεμελιώσεις σε πασσάλους,ξεκινώντας την κατασκευή του αποσπασμένου προμαχώνα Mocenigo ή San Sebastiano στη μέση της θάλασσας. Η ανάγκη κατασκευής αυτού του προμαχώνα προέκυψε από την επέκταση των επιχώσεων της πόλης έξω από τα παραθαλάσσια τείχη.

Stairs and cannon / Σκαλοπάτια και κανόνι

Second Turkish occupation (1715 – 1822):

During this period the islet of Agioi Theodoroi or Castello dello Scoglio is renamed to Bourdji, which is known with this name until today.

François Charles Hugues Laurent Pouqueville who visited the town describes the fortress in a condescending way stating that on Bourdji stands a shubby tower with puny little houses attached to the walls and concludes that there was no danger to any ships attempting to enter the port, since only a couple of cannons on a ship could easily tear down its turret.

Β΄ Τουρκοκρατία (1715-1822):

Το νησάκι από Άγιοι Θεόδωροι ή Castello dello Scoglio μετονομάζεται σε Μπούρτζι, και διατηρεί την ονομασία του μέχρι σήμερα.

Ο Πουκεβίλ, που επισκέφτηκε την περιοχή, αναφέρει πως το Μπούρτζι απαρτίζεται από έναν καχεκτικό πύργο με λιγοστά σπίτια προσκολλημένα στα τείχη του και αποφαίνεται πως δεν αποτελούσε ιδιαίτερο κίνδυνο για όσα καράβια θα τολμούσαν να το πλησιάσουν, αφού μόνο μια σειρά τηλεβόλων των πλοίων ήταν αρκετή για να ισοπεδώσουν τον πυργίσκο του.

 After Greek Revolution (1822-):

Contrary to Pouqueville”s assumptions about the fortress, he was proven wrong as it played a very important role during the seige of Nafplion by the Greeks.

The first attempt to occupy Bourdji, planned by the French Philhellene Olivier Voutier, failed. Bourdji was handed over to the Greeks on June 18, 1822, during the siege of the city. Dimitris Sachtouris was appointed commander of the islet on the 11th June 1825.

From that time it played an important part in the siege, as its guns shot at the castles of Itch-Kale ( Acronafplia) and Palamidi. The Goνernment found refuge in Bourdji for a while in 1826 during the ciνil war. Bourdji was used as an active fort until 1865.

Νεότεροι χρόνοι (1822- ):

Το Μπούρτζι διαδραμάτισε σπουδαίο ρόλο κατά την πολιορκία του Ναυπλίου, σε αντίθεση με ότι έγραφε ο Πουκεβιλ.

Η πρώτη απόπειρα απελευθέρωσης του Μπούρτζι από τον φιλέλληνα Ολιβιέ(ρ) Βουτιέ(ρ) απέτυχε.  Το φρούριο παραδόθηκε στους Έλληνες στις 18 Ιουνίου του 1822 κατά την κατάληψη της πόλης.  Από εκεί οι Έλληνες χτυπούσαν με τα πυροβόλα το Παλαμήδι και την Ακροναυπλία (Ιτς-Καλέ), και ελευθέρωσαν το Ναύπλιο το 1822. Φρούραρχος της νησίδας διορίστηκε ο Δημήτρης Σαχτούρης, στις 11 Ιουνίου 1825.   Εκεί κατέφυγε η Ελληνική Κυβέρνηση δύο φορές λόγω των γεγονότων του 1826 (εμφύλιος). Το Μπούρτζι λειτουργούσε ως κάστρο μέχρι το 1865.

The “five brothers” / “Τα πέντε αδέλφια”

During the years 1829-1830 Bourdji is used as a prison and in 1833 it served as the place of residence of the executioners, who operated the guillotine. Life imprisonment convicts, those serving long sentences and those sentenced to death are those who are promoted to executioners. The first executioner came from Marseilles, France and then the Albanian Hassan Arnaout, who was sentenced to death because of robbery, took over. As the world of Nafplio did not want the executioners to live among them they were exiled from the city and provided Bourdji to be their home. The only time they were allowed to exit the islet was only when they performanced executions and were accompanied by wardens. The executioners were paid 300 drachmas per month each and for each additional decapitation 100 drachmas.  The money they earned were considered “bloody” and for that reason the mother of Bekiaris, one of the executioners, although destitute, never accepted his money. With that money the executioners paid the boatman of the guard, to supply them with food and anything else they needed, at prices fixed by the boatmen. Known executioners in Bourdji were Sofras from Poros island, Amoiridakis from Crete and Bekiaris from Argos. In 1892 Andreas Karkavitsas (Greek novelist), who served as a military doctor in Nafplio, in one of his descriptions, mentions Bourdji as “the most beautiful (charming) cave which housed three dragons” (referring to the three executioners mentioned above).

Bourdji from Acrnonafplia / Το Μπούρτζι από την Ακροναυπλία

Το 1829 -1830 το Μπούρτζι χρησιμοποιείται ως φυλακή ενώ το 1833 ορίζεται ως τόπος παραμονής των δημίων. Οι σκληροί κατάδικοι, βαρυποινίτες καταδικασμένοι σε θάνατο, προβιβάζονταν σε δημίους. Ο πρώτος δήμιος ήρθε από τη Μασσαλία και μετά στη θέση του ο πρώτος κατάδικος που ανέλαβε ήταν ο Αλβανός Χασάν Αρναούτ, ο οποίος ήταν καταδικασμένος σε θάνατο λόγω ληστειών. Επειδή ο κόσμος του Ναυπλίου δεν ήθελε τους δήμιους ανάμεσά του, τους εξόρισαν από την πόλη και διέθεσαν το Μπούρτζι σαν κατοικία τους. Η έξοδός τους από τη νησίδα δεν επιτρεπόταν παρά μόνο κατά την διάρκεια των εκτελέσεων και με συνοδεία χωροφυλάκων. Οι δήμιοι πληρώνονταν κάθε μήνα 300 δραχμές ενώ για κάθε καρατόμηση 100 δραχμές επιπλέον. Τα χρήματα των δημίων θεωρούνταν ματωμένα, γι’ αυτό και η μάνα ενός από αυτούς, του Μπεκιάρη, αν και πάμφτωχη, δεν τα δέχθηκε ποτέ. Με τα χρήματα αυτά οι δήμιοι, μέσω του βαρκάρη της φρουράς, προμηθεύονταν φαγητό και ό,τι άλλο χρειάζονταν, σε τιμές που καθόριζε αυτός κάθε φορά. Γνωστοί δήμιοι στο Μπούρτζι ήταν ο Ποριώτης Σοφράς, ο Κρητικός Αμοιριδάκης και ο Αργίτης Μπεκιάρης. Το 1892 ο Ανδρέας Καρκαβίτσας, που υπηρετούσε σαν στρατιωτικός γιατρός στο Ναύπλιο περιγράφει το Μπούρτζι σαν «χιλιόκαλλη σπηλιά» που έκρυβε τρεις δράκους (τους παραπάνω δήμιους).

View of the town and Acronafplia from Bourdji / Θέα της πόλης και της Ακροναυπλίας από το Μπούρτζι

From 1935 to 1970 it served as a hotel.  In 1936 the German architect Wulf Schaeffer undertakes to convert the fort, with interventions that woud alter the monument significantly. During the 1941 bombardment of Nafplio by the German Stukas (warplanes) and consequent explosions of ships in the port, the fort suffered great damages.

In 1950 Bourdji is restored and operats as a hotel (based partly on the study of Schaeffer), hosting VIPs of the time.  In the summer of 1992 it started operating as a multipurpose complex.  Its terrace was revamped to operate as a restaurant and many artistic and cultural events have since been organized during the Festival of Nafplio.

Some other studies have been filed, suggesting its operation as a casino or again to tranform it as hotel for VIPs.

Nowadawys, Bourdji attracts visitors all-year-round and it can be reached by boats departing from the port of Nafplio. A round trip visit there costs only 4 Euros and the view alone will reward you.

Castle door / Πόρτα Κάστρου

Unfortunately, it lacks good care and maintenance.  The monument has no security guard, the pier has suffered erosion and the structure and interior spaces are subject to vandalism.

It would be worth while if the authorities had placed signs and diagrams, explaining the history of this beautiful monument.

Boats to Bourdji / Βάρκες για το Μπούρτζι

Από το 1935 έως το 1970, λειτουργούσε σαν ξενοδοχείο.  Το 1936 ο Γερμανός αρχιτέκτονας Wulf Schaeffer σχεδιάζει τη μετατροπή του φρουρίου, με επεμβάσεις που αλλοίωναν σημαντικά το μνημείο. Το 1941 ο βομβαρδισμός του Ναυπλίου με στούκας (πολεμικά αεροπλάνα) και οι εκρήξεις πλοίων στο λιμάνι προκάλεσαν μεγάλες ζημιές στο κάστρο.

Το 1950 το Μπούρτζι επισκευάζεται και λειτουργεί ως ξενοδοχείο (σύμφωνα εν μέρει με την μελέτη του Γερμανού αρχιτέκτονα Schaeffer), φιλοξενώντας προσωπικότητες της εποχής. Το καλοκαίρι του 1992 λειτούργησε ως συγκρότημα πολλαπλών χρήσεων με επισκευή του περιβόλου και κατασκευή εστιατορίου, ενώ περιοδικά οργανώνονται καλλιτεχνικές και πολιτιστικές εκδηλώσεις, στα πλαίσια του Μουσικού Φεστιβάλ Ναυπλίου.

Κατά καιρούς έχουν κατατεθεί μελέτες που προτείνουν την αξιοποίησή του ως καζίνο ή ξενοδοχείο υψηλών προσωπικοτήτων.

Σήμερα παρ΄ όλο που ο χώρος είναι επισκέψιμος, με βάρκες που ξεκινούν από το λιμάνι του Ναυπλίου, το Μπούρτζι θεωρώ ότι βρίσκεται χωρίς τη φροντίδα και τη συντήρηση που του πρέπει: ο χώρος δεν διαθέτει φύλακα, η προβλήτα έχει υποστεί διάβρωση, ενώ το εσωτερικό των χώρων είναι σε κακή κατάσταση, θυμίζει γιαπί και υπάρχουν φανερά σημεία βανδαλισμών.  Η μικρή παραλία της ανατολικής πλευράς (λιμανάκι) θα μπορούσε να είναι πολύ περισσότερο καθαρή και να έχουν απομακρυνθεί οι κάδοι οι οποίοι είναι γεμάτοι σκουπίδια και κομμένα κλαδιά και χόρτα, πριν από πολύ καιρό, με αποτέλεσμα να δίνει την εντύπωση εγκατάλειψης.

Επίσης, θα ήταν χρήσιμο να υπάρχουν σχεδιαγράμματα και επιγραφές που να εξηγούν την ιστορία του μνημείου και στις δύο εισόδους του κάστρου, για όσους πηγαίνουν αδιάβαστοι.

View of Acronafplia / Θέα προς Ακροναυπλία

Η είσοδος είναι ελεύθερη και τα 4 Ευρώ που θα πληρώσετε για τη διαδρομή μετ’ επιστροφής με τη βάρκα, αξίζουν τον κόπο. Η θέα και μόνον θα σας ανταμείψει.

Sunset from “the five brothers” / Δύση ηλίου από τα “πέντε αδέλφια”

If you like Greek desserts, you can find my latest creation which are Kataifi Nests, filled with Galaktoboureko Cream and celebrating the 7th anniversary of my blog.

Εάν σας αρέσουν τα γλυκά κερνάω Φωλιές Καταϊφιού με κρέμα Γαλακτομπούρεκου για την 7η επέτειο του μπλογκ μου.

Sources: Translation of various articles found on the net by Ivy Liacopoulou /

Πηγές: Μετάφραση στα Αγγλικά από διάφορα διαδικτυακά κείμενα, της  Ήβης Λιακοπούλου:

Αργολική Βιβλιοθήκη – Μπούρτζι / Argolic Library -Bourdji,

Ναύπλιον Ιστορικό Σημείωμα – Nafplion (History Note) pdf

Καθημερινή / Kathimerini pdf

Ναύπλιον Ιστορικό Σημείωμα Υπουργείου Πολιτισμού – Αναστασία Βασιλείου (Αρχαιολόγος) και Κωνσταντίνος Μπουντούρης (Αρχιτέκτων – Μηχανικός) / Nafplion (History Note) pdf by Anastassia Vassiliou (archaeologist) and Konstantinos Boudouris (Architect – Engineer) only downloadable (δεν διατίθεται σύνδεσμος).

You can find many more Greek recipes in my cookbook “More Than A Greek Salad”, and “Mint, Cinnamon & Blossom Water, Flavours of Cyprus, Kopiaste!” both available on all Amazon stores.

 

Το βιβλίο μου κυκλοφορεί και στα Αγγλικά με τον τίτλο “Mint, Cinnamon & Blossom Water, Flavours of Cyprus, Kopiaste!” και διατίθεται σε όλα τα καταστήματα Amazon ή από εμένα.

Το δεύτερο βιβλίο μου “More Than A Greek Salad” κυκλοφορεί μόνο σε ψηφιακή μορφή στα Αγγλικά από το Amazon.

Kopiaste and Kali Orexi/ Κοπιάστε και καλή όρεξη!